İntihar halları artır ! – Necə mübarizə aparılmalı? – Psixoloqdan izah
Vəziyyəti “Sherg.az”a şərh edən BDU-nun Sosial elmlər və psixologiya fakültəsinin müəllimi Müşviq Mustafayevin sözlərinə görə, intihara səbəb ola biləcək müxtəlif amillər var:
“Əlbəttə, bioloji, sosioloji məqamlar da az deyil. Amma indiki halda bizi maraqlandıran psixoloji faktorlardır. Əvvəlcə onu deyim ki, konkret intihar hadisəsi haqqında danışmaq üçün insanın şəxsiyyət keyfiyyətləri ilə yanaşı, olayın motivi də bilmək lazımdır. Lakin intiharla nəticələnə biləcək halları şərti olaraq dörd qrupa bölmək olar.
Birincisi, təcrid, başqa sözlə desək, cəmiyyətdən izolyasiya olunmaqdır. Yəni insan cəmiyyətdə olsa da, heç kimin onunla maraqlanmadığını, heç kim üçün önəm daşımadığını düşünür.
İkincisi, köməksizlik hissinin yaranmasıdır. Belə ki, insan ətrafında baş verən hadisələrə müdaxilə edə bilmədiyini görür, əlindən heç nə gəlmədiyini anlayır. Üçüncüsü, ümidsizlikdir. Bu, insanın öz gələcəyi haqqında bədbin olması kimi başa düşülür. Dördüncüsü isə qiymətləndirmədir. İnsan öz potensialını kifayət qədər qiymətləndirə bilmir və onda natamamlıq kompleksi yaranır. Bütün bunlar insanı intihara apara bilər”.
M.Mustafeyev, həmçinin bildirdi ki, intiharın hərəkətverici qüvvəsi depressiyadır. Odur ki, depressiya ilə mübarizə aparmaq şərtdir:
“Bayaq dediklərim əvvəlcə insanda depressiya yaradır. Depressiyaya düşmək qorxulu deyil. Hətta belə deyirlər ki, depressiya ruhun soyuqdəyməsidir. Sadəcə bu arzuolunmaz haldan çıxmağı bacarmaq lazımdır. Depressiyadan məhz vaxtında çıxa bilməmək intiharla nəticələnir”.
Psixoloq depressiyadan və intihardan çıxış yollarını da göstərdi:
“Bu, kompleks yanaşma tələb edir. Mütləq psixoloji söhbətlər aparılmalı və şəxsin fikirləri dəyişilməlidir. “Böhran kartları”ndan istifadə etmək də fayda verə bilər. İstənilən halda psixoloqla məsləhətləşmək şərtdir. Əks halda bəzən insan özü belə, necə olduğunu bilmədən intiharın qurbanına çevrilir”.
