Beyin gelişimi ve işleyişindeki farklılıktan kaynaklanan Otizm Spektrum Bozukluğu, çocukluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Dil, motor ve sosyal iletişim gelişiminde aksamaların görüldüğü otizmin başlangıcı, bebeklik çağında izlenebildiği gibi, normal gelişim gösteren çocuklarda da bir süre sonra meydana gelebilmektedir. Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde başlamaktadır. Başlangıcı 2 şekilde olabilmektedir. Birinci tipte çocuğun gelişimi en başından beri aksayarak ilerlemektedir. Birçok gelişim basamağı (dil, motor, sosyal iletişim alanı gibi) normalden geç kazanılmakta veya hiç kazanılmamaktadır. İkinci tipte ise öncelikle normal gelişim gösteren çocuklar bir süre sonra gelişim basamaklarında gerileme veya duraksama göstermektedirler.Çocuklarda aşağıda yer alan belirtilerin görülmesi otizm spektrum bozukluğu açısından dikkat çekicidir.
Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa,
İsmini söylediğinizde bakmıyorsa,
Söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa,
Parmağıyla istediği şeyi göstermiyorsa,
Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa,
Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa,
Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa,
Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa,
Aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa,
Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa,
Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa,
Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa,
Yukarıda yer alan belirtilerin çocuklarda görülmesi, otizm açısından değerlendirme yapmayı
gerektirmektedir. Erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabilmekte, gelişim sağlanabilmekte, büyük ilerleme kaydedilmekte ve hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmayabilmektedir.Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Bu farklılığı olan 248 çocuk üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada erken çocukluk döneminde 4yaş altı ve 4yaş üstü olan otizm belirtileri gösteren çocukları derecelendirme ölçeği ile değerIendirilmesi yapılmıştır. Bu araştırmada erken müdahalenin ne kadar önemli olduğu ortaya koyulmuştur. Ne kadar bu belirtiler az olursa aynı zamanda yaşı küçükse o kadar özel eğitim programlarıyla bunun
üstesinden gelinebilecekleri anlaşıldı.
Anahtar Kelimeler: Otizm, Otizm belirtileri, erken tanı, özel eğitim, farkındalık
