Müəllim-şagird münasibətlərində psixoloji iqlimin yaradılması və onun tənzimində psixoloqun rolu
Məktəb kollektivində müsbət psixoloji iqlimin yaradılmasına bir sıra mürəkkəb amillər sistemi təsir göstərir. Həmin amillər sistemi ayrı-ayrılıqda və müəyyən ardıcıllıqla yox, kompleks halda, əks istiqamətdə, çox zaman da ne- qativ istiqamətdə təsir göstərir. Belə bir mürəkkəb psixoloji şəraitdə məktəbdə müəllim-şagird münasibətinin tənzimi və onun əlverişli psixoloji duruma yönəldilməsi problem olaraq qalır. Əvvəla, əhatə dairəsinə, təsirliliyinə, […]
Ailədaxili münasibətlər
Ailədaxili münasibətlərdə səmimiyyət, sevgi, qayğı, qarşılıqlı məsuliyyət fərdlərin fiziki və psixoloji baxımdan sağlam inkişafının əsas şərtidir.Ailə daxili münasibətlər möhkəmlənmiş, sterotipik rollara əsaslanmışsa , özünəməxsus özəlliyi olmayan, müəyyən kateqoriyalar içində dünyayı görən fərdlər yetişir. Bu cür qatılaşmış, qəliblənmiş rolların hakim olduğu bir ailə içində böyüyən fərdlər ən önəmli şeyin böyükləri, güclüləri məmnun etmək olduğunu anlamış, qorxudaraq […]
Heç vaxt qazana bilməyəcəyimiz savaş
Özünü real və sağlam qiymətləndirə bilən peşəkarlar, daha uğurlu olurlar.Özünüzü başqaları ilə müqayisə etdiyiniz zaman, məqsədlərinizı onların məqsədləri ilə bərabər tutursunuz. Halbuki, hər birimizin imkanları və əldə olan resurslarımız fərqli olduğuna görə əldə etmək istəyimiz nəticə də müxtəlif olur.Özündə daha yaxşısına nail ola bilmə patensialınızı, müqayisə ilə boğmayınMəsləhət alım, təcrübələr dinləyin və müşahidə edin, yenilikləri […]
Özümü müdafiə edirəm ki?!
Şəxsiyyətlərarası münasibətləri çətinləşdirən davranışlardan biri də özünümüdafiədir. Münasibətlərdə özünümüdafiəni dayandırmaq çətindir, çünki, özümüzü müdafiə etdiyimizin fərqində olmuruq. Özünümüdafiəni adətən aşağıdakı şəkillərdə görə bilirik. Psixologiya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun əməkdaşı, psixoloq Emilya Nəsibova
Virtual Reallıq Ekspozisiya Terapiyası (VRET)
Virtual reallığa məruz qalma terapiyası (VRET) texnologiyadan istifadə edən ekspozisiya terapiyasının bir formasıdır . Ekspozisiya terapiyası narahatlıq və ya qorxuya səbəb olan vəziyyətlərə, düşüncələrə və ya xatirələrə qarşı ola biləcəyiniz stress reaksiyalarının intensivliyini azaltmağa kömək etməyə çalışır. Nəzarət olunan və təhlükəsiz mühitdə siz posttravmatik stress pozğunluğuna (PTSP) məruz qalırsınız. Bəzi hallarda, məsələn, hərbi ilə əlaqəli […]
Bağlanma stilləri
Bağlanma uşağın ilk dünyaya gəldiyi andan etibarən uşaqla ona baxan şəxs arasında formalaşır. Bu şəxs adətən ana olsa da bəzən ata, nənə ya da uşağın dayəsi ola bilər. Uşağa baxan şəxs onun təlabatlarını nə qədər yaxşı ödəyərsə bağlanma da bir o qədər sağlam olar. Təlabatlar dedikdə ilk növbədə yemək, təmizlik nəzərdə tutulur, amma duyğusal ehtiyacların […]
Piqmalion effekti
Ətrafımızdakı insanlar bizim performansımıza necə təsir edirlər? Piqmalion effekti Robert King Mertonun “Self fulfilling prophecy” (özünü gərcəkləşdirən kəhanət) anlayışından yaranıb. Gözlənti = nəticə Piqmalion effekti insanların bizdən gözləntisinin bizim performansımıza böyük təsir göstərdiyini iddia edir. Kaliforniyada məktəblərin birində belə bir təcrübə aparılır. Bütün uşaqlar IQ testindən kecrilir və daha sonra aralarından orta nəticəli bir neçə […]
Mükəmməlliyyətçiliyin öhdəsindən necə gələ bilərik?!
Mükəmməlliyyətçilik ilə mübarizə aparan insanlar, qarşılarında uğursuz olma ehtimalı yaranarsa, irəliləməyin qeyri-mümkün olduğunu düşünürlər. Ola bilsin ki, siz bir layihə üzərində işləyirsiniz və bunun necə olmasını istədiyiniz barədə müəyyən təsəvvürünüz var. Beyninizdə onun necə görünməsi və yerinə yetirilməsi lazım olduğunu dəqiq bilirsiniz. Bununla belə, bu layihəni hazırlamaq üçün oturduğunuz zaman görə bilərsiniz ki, bu ideallaşdırılmış […]
Valideynlərimizdən gözləntilərimiz
Valideynlərimizdən çox gözləntilərimiz ola bilər,onlara qarşı çox hirsli ola bilərik. Onları görmək istədiyimiz formada bir valideyn etmək üçün bəlkə onları şəkilləndirməyə çalışa bilərik. Bəlkə də “ana,ata belə olmalıdır” deyə düşünə bilərik. Amma bir şeyi unutmamalıyıq ki, onların bir kimlikləri var. Murad, Aytən olaraq…(adlar nisbidir)Murad və Aytənin kimlikləri, keçmişləri var. Onlar sənin anan,atan olmadan öncə də […]
Diqqət Əskikliyi və Hiperaktivlik Pozuntusu və onun müalicəsində Neurofeedback aparatının rolu
Neurofeedback insanın öz beyin dalğalarının tənzimlənməsinə kömək edən bir öyrənmə yoludur. Beyin məşqləri fərdin gündəlik yaşamına,sosial həyatına və psixoloji durumuna təsir edir. Dərman istifadəsi olmadan beyindəki diqqət mərkəzi inkişaf edir və daha uğurlu fokuslama əldə edilir. Diqqət məşqlərinə başlamazdan əvvəl neurofeedback müayinəsi, diqqət və tələskənliyin səviyyəsini ölçən diqqət testi aparılır. Mütəxəssis ilkin müayinə edir və […]
Özgüvən əksikliyinin ən çox görülən 7 əlaməti
Özgüvən əksikliyinin ən çox görülən 7 əlaməti 1. Davamlı üzr istəmək Şübhə yoxdur ki, səhvlərə görə üzr istəmək lazımdır, lakin özgüvəni aşağı olan insanlar günahı olmayanda belə bunu edirlər. Bu, özünə şübhədən qaynaqlanır. Bəzən günahı öz üzərinizə götürmək hətta onları daha yaxşı hiss etdirə bilər. 2. Özünü təcrid etmək Özgüvəni aşağı olan insanlar özlərini sosial […]
DAVRANIŞ POZUNTUSU SEÇİMDİRMİ?
Bakı Şəhərində məktəblərdən birində şagirdlərin birinin digərini döyməsi ilə bağlı videogörüntülərin paylaşılması cəmiyyətdə rezonans doğurdu. Ümumi kütlənin yanaşmasına diqqət çəkəndə əksər insanlar bu davranışa məruz qalana empatiya qurdu. Zorakı davranışları icra edən şagird isə cəmiyyət tərəfindən bir növ “lənətləndi”. Kimi onun məktəbdən çıxarılmağını, kimi fiziki cəza verilməsini, kimisi isə həbs olunmasını dəstəklədiyini bildirdi. Məsələ bununla […]
